Quo vadis, openbaar vervoer NRW?

Op basis van het regeerakkoord voor de deelstaat Noordrijn-Westfalen plant het ministerie van Milieu, Natuurbehoud en Verkeer (MUNV) organisatorische veranderingen in de structuur van de regionale spoorwegvervoersautoriteit.

Het ministerie is op zoek naar deskundig advies hierover. Het is van plan om de bestaande regionale spoorvervoersinstanties van drie organisaties (go.Rheinland, Nahverkehr Westfalen-Lippe en Verkehrsverbund Rhein-Ruhr) samen te voegen tot een centrale organisatie onder gemeentelijk eigendom. Er zijn geen plannen voor de staat om verdere verantwoordelijkheden op zich te nemen, maar alleen voor de organisatorische herstructurering van gemeentelijk eigendom. Dit betekent dat de huidige risicoverdeling gehandhaafd blijft. De vervoersverenigingen met hun tariefsoevereiniteit worden indirect getroffen door deze maatregel, omdat de staat van plan is de bestaande verenigingen met een bijzonder doel in Westfalen en het Rijnland op te heffen.

go.Rheinland heeft onder andere opdracht gegeven voor belangrijke (juridische) expertises die essentieel zijn voor de besluitvorming, omdat ze onder andere moeten helpen om potentiële financiële en gemeenterechtelijke risico's te minimaliseren. go.Rheinland verwacht dat de uitwisseling tussen het ministerie, openbaarvervoersautoriteiten en gemeentelijke overkoepelende organisaties zal resulteren in de identificatie en invoering van mogelijke optimaliseringsmaatregelen die rechtstreeks ten goede komen aan passagiers, burgers en de verantwoordelijke lokale autoriteiten.

Volgens de huidige plannen van het ministerie zal de wijziging van de wet op het openbaar vervoer van NRW, die nodig is voor de structurele hervorming, na het zomerreces door de politici worden aangenomen.

Gastartikel door Sebastian Schuster, voorzitter van de Rijn-Sieg Transportvereniging en districtbestuurder van het district Rijn-Sieg

Het lokale personenvervoer per spoor in NRW moet worden verbeterd - dat is een doel dat ik te allen tijde onderschrijf. Iedereen die regelmatig met regionale sneltreinen, regionale treinen en voorstadstreinen reist, zal aan den lijve ondervinden dat de kwaliteit van de dienstverlening te wensen overlaat. Ik voel dat als reiziger, maar ook als districtsbestuurder en als hoofd van de vereniging.

Het regionale spoorvervoer moet beter. Maar is het reorganiseren van de structuur van de openbaar vervoersautoriteit de juiste manier om dit te bereiken? Om de vertrouwensvolle samenwerking die zich in de loop der jaren op gemeentelijk niveau heeft ontwikkeld op te heffen en om te vormen tot een overkoepelende vorm? Dit is zeker een zeer discutabele kwestie. En natuurlijk is het zinvol en de moeite waard om mogelijke verbeteringen te analyseren en vervolgens door te voeren. Maar doe dat dan wel in het belang van de reizigers. De kwaliteit van de dienstverlening is echter niet onvoldoende vanwege de bestaande structuren van de openbaarvervoersautoriteit, maar vanwege de vele bouwplaatsen die nodig zijn voor de reorganisatie van het spoorwegsysteem, dat tot op het bot is uitgekleed, en vanwege het tekort aan geschoolde arbeidskrachten.

Wat het tekort aan geschoold personeel betreft, zijn de openbaarvervoersautoriteiten al in beweging met een opleidingsoffensief in het Focus on Rail-programma. En een "actieprogramma om personeel en exploitatie te stabiliseren" is bedoeld om de dienstregeling betrouwbaarder te maken totdat nieuwe geschoolde werknemers zijn opgeleid en klaar zijn om te worden ingezet. De vele dringend noodzakelijke opknapbeurten en uitbreidingen zullen er echter alleen voor zorgen dat het hele systeem over een paar jaar minder gevoelig is voor verstoringen. Het werven van de dringend noodzakelijke fondsen bij de staat, de federale overheid en de EU is een van de vele politieke taken die ik zie weggelegd voor onze openbaarvervoersorganisaties. Zij zijn de regionaal gewortelde experts, contactpersonen en verzorgers voor toekomstgerichte mobiliteit. En daarom kijken ze niet geïsoleerd naar regionaal spoorvervoer, maar denken ze holistisch en plannen ze de koppeling van alle vervoerswijzen om zinvolle reisketens te creëren - in het belang van onze passagiers.

Naast bovenstaande punten maak ik mij persoonlijk, maar ook mijn collega's in de gemeenten en bij de gemeentelijke koepels, zorgen over een andere fundamentele kwestie in relatie tot de geplande structuurdiscussie: de financiën. Het kan en mag niet zo zijn dat de gemeenten mogelijk grotere financiële risico's nemen dan voorheen en tegelijkertijd aan invloed inboeten. Afhankelijk van de vorm die de nieuwe centrale organisatie - werktitel Schiene.NRW - zal aannemen, dreigen de lokale overheden namelijk zeer aanzienlijke financiële risico's te lopen door de gewijzigde verantwoordelijkheden voor vervoerscontracten in verband met de contracten voor de aanschaf van dringend noodzakelijke nieuwe voertuigen.

Minder invloed, meer risico - een slechte deal. Zeker gezien het feit dat niet alle lokale overheden er financieel goed voorstaan. Voor veel penningmeesters kan het binnenkort een kwestie zijn van afwegen of ze aantrekkelijk openbaar vervoer blijven aanbieden, een kinderdagverblijf bouwen of een zwembad renoveren.

Tot nu toe zijn er geen bevredigende antwoorden op zulke belangrijke vragen. Ik persoonlijk en mijn collega's zijn bereid om de dialoog aan te gaan en zijn geïnteresseerd in het verbeteren en toekomstbestendig maken van het lokale vervoer in Rijnland. Wij verwachten dat we op voet van gelijkheid kunnen meewerken aan de structurele hervorming van het regionale spoorvervoer. Betalen voor de gevolgen van een structurele hervorming op onze kosten en het negeren van gemeentelijke belangen in de reorganisatie is geen optie. Wij verwachten dat alle noodzakelijke vragen worden beantwoord wanneer de structurele hervorming het wetgevingsproces ingaat en dat de gekozen vertegenwoordigers een betrouwbare, evenwichtige en uitgebreide basis voor de besluitvorming krijgen. Ik verwacht van de politieke besluitvormers in het deelstaatparlement dat ze de plannen in het belang van de openbare diensten onder de loep nemen en alleen instemmen met een reorganisatie die maar één ding voor ogen heeft: de passagiers.